”Wij willen vertrouwen geven”

BESTUURDER HARRY FINKENFLÜGEL:

“Wij willen vertrouwen geven”

De transformatie naar zelforganiserende teams is cold turkey ingezet, beseft bestuurder Harry Finkenflügel. “Maar het had niet anders gekund en niet anders gemoeten.”

Sinds december 2014 is er veel veranderd bij De Twentse Zorgcentra, de grootste instelling voor mensen met een verstandelijke beperking in Twente. De functies van teamleider en clustermanager zijn verdwenen, ongeveer tachtig in totaal. Er werken nu 24 coaches. Ook zijn er nog zes managers, om met de teamleden knopen door te hakken als die er zelf niet uitkomen.

Woningen en dagbestedingsgroepen hebben meer eigen verantwoordelijkheid gekregen. Ze kunnen veel meer zelf bepalen. Ze zijn op weg om zelforganiserend te worden.

Om die zelforganisatie gestalte te geven, is het programma STERK geïntroduceerd. STERK staat voor Samen Toewerken naar Eigen Regie en Kracht. Onder die noemer gaan cliënten, verwanten, begeleiders en andere betrokkenen na wat goed gaat in de eigen woning of dagbestedingsgroep en wat er kan worden verbeterd. Alle teams zijn nu aan de slag om te kijken hoe ze het dagelijks leven zelf kunnen organiseren en wie ze daarbij kan helpen. Inmiddels hebben tientallen teams al een speciaal STERK traject doorlopen. Dit traject komt voor alle teams beschikbaar.

Al deze inspanningen staan in het teken van het streven naar een goed leven voor cliënten, mooi werk voor medewerkers en een financieel gezonde organisatie, de drie belangrijke doelstellingen voor De Twentse Zorgcentra.

LEES VERDER

“Mensen willen en kunnen meer zelf regelen. Daar hebben ze wel ruimte voor nodig en daar past geen hiërarchische structuur bij”, zei bestuurder Harry Finkenflügel in de eerste special over STERK, eind 2014, vlak voordat de veranderingen plaatsvonden. “Mensen dicht bij de cliënten en de cliënten zelf weten het beste wat er nodig is”, stelde hij. Hoe is het nu? In zijn werkkamer op de locatie van ’t Bouwhuis in Enschede blikt Harry voor deze tweede special over STERK terug en vooruit.

Hoe gaat het met STERK?
“Goed, al leren we het wel met vallen en opstaan. In veel teams wordt STERK goed opgepakt. Daar zijn ouders en cliënten samen met de begeleiders aan het zoeken hoe het alledaagse leven eruit moet zien. Ik zie dat ook steeds meer verwanten interesse hebben, ook in de groepen waar aanvankelijk weinig tot geen betrokkenheid was van familie. Soms gaan de teams zelfs iets te voortvarend te werk.”

Te voortvarend?
“Teams komen ook met ideeën over andere vormen van dagbesteding, het beheer van de middelen, een andere manier van nachtzorg of over huisvesting. Die gaan soms tegen de bestaande afspraken in. Of hebben direct invloed op het leven van andere cliënten en het werk van andere medewerkers. Dat zijn soms lastige afwegingen. Bijvoorbeeld als een woning een verbouwing wil en zelf alvast begint. Maar goed, wij nodigen iedereen uit om lef en durf te tonen. We willen vertrouwen geven en loslaten. Dat betekent ook dat grenzen worden opgezocht. Daar moet je dan het gesprek over openen.

TERUG LEES VERDER

Past dit nog binnen STERK? Ook bij het vervullen van vacatures schuurt het wel eens. Dan wil je een groep maximale zeggenschap geven, maar tegelijkertijd heb je te maken met wetgeving. Een te herplaatsen kandidaat gaat voor. Over die zaken moet je het hebben. Zoek elkaar bijtijds op. In geval van zo’n vacature, zoek contact met de afdeling P & O.”

In de special komt meerdere keren naar voren dat mensen ‘zoekende’ zijn, zoals de ondernemingsraad (OR), managers, de stuurgroep en groepen zelf. Wat zegt u daarop?
“Ik vind dat juist wel mooi. Het zou een doel op zichzelf moeten zijn: zoeken. Waar staan we voor? Wat is de kwaliteit van bestaan die we willen realiseren? Wat is voor ons relevant? Ik hoop dat die zoektocht nooit klaar is.”

Het woord ‘worsteling’ viel ook regelmatig.
“Dat herken ik wel. Maar we willen echt vertrouwen geven aan de ontwikkeling van de teams. Ouders plaatsen hier hun kind in vertrouwen. Dan moeten wij als organisatie het vertrouwen durven geven aan de begeleiders, dat zij er samen met de ouders uitkomen. De begeleiders moeten erop kunnen vertrouwen dat ze steun vinden bij de organisatie, als dat nodig is. Wat kunnen ondersteunende diensten voor hen doen?”

Soms ervaren medewerkers daar ‘blokkades’. Het voorbeeld van een kookplaat die maar niet vervangen wordt, werd genoemd.
“Ah, de kookplaat.” Harry herkent de klacht. “Volgens mij is het in zulke situaties tijd om de medewerker die je daarbij kan helpen, uit te nodigen voor de koffie. Het gesprek moet tot stand komen. Kun je ons helpen? Zo niet, dan zoeken we verder. De ondersteunende diensten gaan mee in de ontwikkeling van de teams – de teams zijn leidend.”
TERUG LEES VERDER

Om STERK te laten slagen, moet een team een bepaalde mate van taakvolwassenheid hebben, zegt Nanda Boerkamp, voorzitter van de OR. Hoe ziet u dat?
“Het team is bepalend. De medewerkers moeten het met elkaar doen. Als er te weinig kwaliteit is of onenigheid, dan moet je dat eerst oplossen. Toen er nog teamleiders waren, konden die dat doen. Een collega zei: ‘Die deken is er nu vanaf gehaald. Wat nu aan conflicten en onrust naar boven komt, bestond al, alleen werden die toegedekt.’ Het kan zijn dat het met teams niet lukt, zelfs als er stuk voor stuk goede mensen in zitten. Er zijn ook al teams van samenstelling veranderd.”

Er is veel op de teams afgekomen, vinden medewerkers. Deelt u die mening?
“Het was cold turkey – in één keer. Vanaf 1 december 2014 waren de teams hun leidinggevenden kwijt. De boodschap was; ga aan de slag. Kijk waar je tegenaan loopt, waar je hulp nodig hebt. Ik hoor bijna nooit iemand zeggen dat-ie de teamleider terug wil. Ik hoor wel dat teams graag meer uren willen hebben om de extra taken te doen die ze erbij hebben gekregen.”

Er zit veel enthousiasme in uw antwoorden.
“Ik denk echt dat het niet anders had gekund en niet anders had gemoeten. Kijk rond in de zorg, alles wordt kleinschaliger met meer eigen regie voor cliënt en medewerker. Het is een maatschappelijke stroming. Het verSTERKen loopt door tot in de eerste helft van 2017, en zal daarna niet stoppen.”
TERUG

har_quote_2