Ik weet waarom ze het zegt maar ik schrik ervan. Ze heeft dit nog nooit gezegd in de vijf jaar dat ze zelfstandig woont. In al die jaren was ze wel eens opstandig tegen mij of naar de begeleiding toe, maar nooit gooide ze zo de handdoek in de ring.
Ik denk terug aan de eerste dagen dat ze in haar nieuwe appartement was. De allereerste nacht ben ik bij haar gebleven. Samen roken we de nieuwe geuren van verf en behang. We schrokken van onbekende geluidjes.
Toen ik haar een paar dagen later weer bezocht, schrok ik van haar doelloze houding. Ze leek letterlijk ontheemd. Een gevoel van schuld trof me als een vuistslag in mijn maag. Waarom moest ze zo nodig uit huis? Voor mij? Ze had nog jaren bij me kunnen wonen. Merel heeft me nooit gevraagd om uit huis te mogen gaan. Ik heb steeds het initiatief genomen. Stapje voor stapje heb ik haar geduwd richting begeleid zelfstandig wonen.
Nu woont ze al vijf jaar in haar appartement. Haar huis is steeds persoonlijker geworden met haar eigen spulletjes. Ze heeft haar strakke schema’s en programma’s voor huishouden, boodschappen en de was doen.
Alles is op maat en Merel wijkt daar niet vanaf. Behalve bij het computeren. Mateloos en onverzadigbaar is Merel dan. Als ze licht gebogen achter haar laptop zit, vergeet ze alles om zich heen. Met kordate bewegingen tikt ze op het toetsenbord. Gefixeerd tuurt ze naar het scherm. Het is alsof ze in een zwart gat van het heelal verdwijnt. En oh wee, als je haar daar probeert uit te halen door te wijzen op de tijd. Of dat er iets anders op het programma staat. Boos kijkt ze je aan en halsstarrig gaat ze door met een strakke blik op het beeldscherm. De schema’s van huishouden tellen niet meer mee. Als een moederleeuwin beschermt ze haar internetmomenten.
Meerdere jongens worden aangesproken met chatten. Tot vervelends toe. De mannen krijgen er regelmatig genoeg van. En sommigen denken dat ze welkom zijn aan haar voordeur. Dan krijgt Merel het Spaans benauwd, dát had ze toch niet bedoeld? Gelukkig doet ze in zo’n benarde positie een beroep op haar begeleiders.
Maar de begeleiding vindt het nu tijd om Merel te beperken in haar internetmomenten. Er komt een schema. En wat nog belangrijker is: hoe chat je met jongens?
Merel ziet het nut er niet van in, ook al komen we met tientallen goede argumenten. Ze wil vrij zijn. Ze wil zelf bepalen wat ze wil, zegt ze.
Niet bemoeien met mij is wat ze wil. Ik bewonder haar assertiviteit. Die heeft zich behoorlijk ontwikkeld de laatste jaren.
Maar tussen niet mee bemoeien en laten gaan, zit een groot verschil. Maak Merel dat maar eens duidelijk als het om computeren gaat.
Vrijheid en gebondenheid, is dat niet het dilemma waar we allemaal soms mee te kampen hebben? Kan je alles maar doen en zeggen? Of zijn er regels, fatsoen en grenzen? We genieten van onze vrijheid in ons land, maar willen wel dat er afspraken zijn. Voor onze veiligheid en duidelijkheid.
Mensen met een verstandelijke beperking willen en kunnen zoveel mogelijk zelf doen maar hebben toch bescherming en begeleiding nodig. Waar laat je ze zelf hun fouten en vergissingen maken en wanneer grijp je in? Merel voelt dat ze toe is aan steeds meer haar eigen keuzes maken maar heeft wel bescherming en inperking nodig.
”Ik wil niet meer begeleid wonen!” Haar uitspraak galmt nog steeds na in mijn hoofd. Ze voelde zich beknot. Op die manier zelfstandig wonen, hoefde voor haar even niet meer.
Als ik Merel aan de telefoon krijg, vraag ik haar of ze al gewend is aan de nieuwe internet tijden.
”Een beetje”, begint ze aarzelend. En dan vertelt ze dat ze haar schuur heeft opgeruimd.
”Kijk”, roep ik. ”Zaterdag, klusjesdag!”
En geen internetdag meer, denk ik stiekem.
Dit schilderij heb ik gemaakt om de titel van mijn boek, ‘Nest met spiegelei’, uit te beelden.
Ik vind het fijn om te schilderen. Je begint vanuit het niets, een leeg, wit doek en maakt je eigen creatie.
Op het schilderij zie je de merel. Eén van de voornamen van mijn dochter. Maar ook een graag geziene vogel in de tuin met zijn prachtige zang op een mooie zomeravond.
Mijn Merel die uitvliegt. Uit haar ouderlijk nest. Een bijzonder nest, het ei is beschadigd. Maar ze groeit op tot een prachtig mens met haar eigen noten op zang. Haar eigen karakter.
Ik kijk in de spiegel van mijn ouderlijk opvoeden. Doe ik het wel goed? Ben ik op de goede weg? Kan mijn kind zich zo ontwikkelen?
Lieve Merel, spreid je vleugels en vlieg!
Het boek komt uit in het voorjaar van 2017.
Bericht